Thinking Aloud

මේ පින්තූරෙ පරිසර දූෂණයෙන් ගොඩක් එහාට ගිය ලොකු කතාවක් කියනවා. ඒ දැන් අපිට ලැබෙන දත්ත මත ක්‍රියාමාර්ග නොගැනීම නිසා සහ නොසැලකිල්ල නිසා අනාගතේ මුහුණ පාන්න වෙන තත්වය ගැන. නාගරික වායු දූෂණයෙන් සියයට 70 ක් වාහන පිටාර දුම. බොහෝ රටවල කොවිඩ් සමග නාගරික වායු දූෂණය අඩු වුණත් ලංකාවෙ විශේෂයෙන්ම කොළඹ තියෙන්නෙ දුක්ඛිත තත්ත්වයක්. එහෙම වෙන්නේ ඇයි කියල හැමෝම දන්න සාධක කීපයක් මේ........ සැලැස්මක් නොමැති කමින් අධික වෙන තදබදය, බහුතරයක් වාහන විශේෂයෙන්ම වෙළඳ වාහන පැරණි හෝ නිසි ප්‍රමිතියට නැති ඒවා වීම,  විමෝචන වායු පරීක්ෂාව යල්පැන ගිය ක්‍රමවේදයක් වීම,  හයිබ්‍රිඩ් වාහන නිසි නඩත්තුව නොමැතිකමින් ඉන්ධන වාහනය කටත් වඩා විෂ වායු විමෝචනය කිරීම,  ජාතික ප්‍රවාහන ප්‍රතිපත්තියක් නොමැති කම,  නගරය පිටට ගෙන යාමට හෝ ජාලගත ක්‍රම වලට රාජ්‍ය අංශයේ ඇති අකමැත්ත, පොදු ප්‍රවාහනය නවීන සහ දියුණු නොවීම, පාපැදි ආදී නවීන ගමනාගමන ක්‍රම සඳහා අවශ්‍ය යටිතල පහසුකම් නොසැපයීම, ඉන්ධන භාවිත බලශක්තියට තවමත් ප්‍රමුඛතාවය ලැබීම, පුනර්ජනනීය බලශක්ති වැඩි කිරීම සඳහා යටිතල පහසුකම් වැඩිදියුණු නොවීම, නාගරික වායුව පිරිසිදු කරන පෙනහලු වැන...

අනතුරකින් පස්සේ අපි ඒකට හේතු හොයනවා, කවුද වැරදි කාරය කියල උල තියන්න යනව. නමුත් මූලික හේතුව අවාසනාවන්ත විදියට මගහැරිලා.  මේවා ඇත්තෙන්ම හදිසි අනතුරු (Accident) නෙමෙයි ගැටුම් (Collision), එනම් වළක්වාගත හැකි ඒවා. රාජ්‍ය ආයතන දත්ත අනුව වැඩිම වැරදිකාරයො රියදුරන්. අපි නීතිරීති වලින් ඒ අයව හදන්න යනවා. මේවා බොහෝදුරට තාවකාලිකයි. දරුණු අනතුරකින් පස්සේ ටික දිනක් කතාවෙනවා, ඊට පස්සේ හැමදාකම අටකට කිට්ටු ගණනක් මැරෙනබව අපිට ගානක් නැහැ, කතාබහකුත් නැහැ.  මේ අනතුරු පාලනය සඳහා නීති අවශ්‍යයි, නමුත් නීතිගරුක සමාජයක නෙමේ අපි ජීවත් වෙන්නේ. ඒකට ජීවන සටන එකතුවුනාම තවත් භයානක වෙනවා. ඉතින් නීතියට සහ පුහුණුවට වඩා වැදගත්වෙන්නේ මානසික හැඩගැස්ම. පස්සර බස් එකේ පසුපස ස්ටිකරයෙන් කියවෙන්නෙත් මේ අති විශාල අඩුපාඩුව. අපේ රටේ පුහුණුවට ඇති ඉඩ ඉතාම අවමයි. බොහෝ දුරට බස් සහ ට්‍රක් රියදුරන් වෙන්නේ කොන්දොස්තර වරු සහ රිය සහායකයන්. කුඩා වාහන මෙන්ම ටුක් පදවන රියදුරන්ටත් හැදියාව පිලිබඳ පුහුණුවක් ඇත්තෙම නැහැ. රියදුරු පාසල වගකියන්නේ බලපත්‍රය ලබාදීමට පමණයි. ඊළඟට ඕනෑම වෘත්තියක අතරමැදි පුහුණු (Mid carrier training) තියෙනවා. නමුත් අ...

පලවෙනි පින්තූරේ චීනෙ කොරොල්ලා එකක් පාපැදියක හැපිලා පාපැදිකරු සුළු තුවාල වලින් විතරක් බේරුණු කතාව. දෙවෙනි තුන්වෙනි පින්තූර ලංකාවේ. චීන පාපැදි කරුවා තරම් අපේ අය වාසනාවන්ත නෑ. කියවෙන්නේ එකම කතාවක්, බයිසිකල් රෝදයක වැදීම නිසා උනත් වෙන impact එක අවම කිරීම සඳහා ඇති විධිවිධාන.  පළමු පංතියේ වාහන නිෂ්පාදකයන්ගේ වාහනවල ආරක්ෂාව සහ ආරක්ෂිත උපාංග මගීන්ගේ වගේම තුන්වන පාර්ශවයෙ පුද්ගලයන්ගේ පවා ආරක්ෂාව සහතික වෙන ආකාරයට නිර්මාණය වෙලා තියෙනවද යන්න.  ඒ EuroNCAP ප්‍රමිතීන්ට අනුකූල වීම මෙන්ම සුමට පෘෂ්ඨ බද වටේම අඩංගු වීම මත. හැබැයි අපේ අය තාම හිතන්නේ වාහන හොඳ යකඩ කෑලි හතර වටේ තියනවනම් කියල.

"ඊයෙ දවසෙ මට (සංජී වීරසිංහ) මගේ ගුරුවරයෙක් කිවූ කතාවක්...." මීට අවුරුදු 20කට පමණ පෙර මගේ ගුරුතුමා කඩුවෙල පාලම අසලට පැමිණියේ යම් අවශ්‍යතාවයකටයි. එහිදී ඔහු දුටුවා අවුරුදු 17ක පමණ ලාබාල මවක්, ඇගේ මව විය හැකි තවත් වැඩිහිටි කාන්තාවක් සමග.  විශේෂ අවශ්‍යතා! ලාබාල මව විශේෂ අවශ්‍යතා සහිත දැරියක්...එනම් ආබාධිත මන්ද මානසික තත්ත්වයක්. ඇය ඔලුව අතපය සොලවන විලාශයෙන් මේ බව තේරුම් ගැනීමට හැකියි. දැරිය ඇඳගෙන හිටියෙ දරුවකු ලැබූ කාන්තාවක හඳිනා ආකාරයේ චීත්තයක් සහ බෙඩ්ජැකට් එකක්. වැඩිහිටි කාන්තාව, මේ දැරියගේ අතට යම්කිසි පොදියක් දුන්නා, "ළදරුවෙක්". දැරිය පොදිය සියතට ගත්තා, පාලනයකින් තොරව කැරකැවෙන තමාගේම ඔලුව අතපය සමගින්. වැඩිහිටි කාන්තාව ළදරුවාගේ මුව ලං කරා දැරියගේ තනපුඩුවක් දෙසට. ළදරුවා කිරි උරා බොනවා. කාරයක් ඇවිත් මේ දෙන්නා ළඟ නවත්වනවා. වැඩිහිටි කාන්තාව, තම මව්ගෙන් ලබන අවසන් කිරිපොද උරමින් සිටි බිලින්ඳාව තම ඇකයට ගෙන මෝටර් රථයෙන් පැමිණි ජෝඩුව දෙසට දිගු කරනවා.  ආබාධිත ලාබාල මව්, ඇගේ හිස සහ අතපය සොලවමින් තමාගෙන් ගිලිහෙන බිළිඳු දෙස බලනවා. ජෝඩුව ක්ෂණයකින් බිළිඳාව රැගෙන ඉගිලෙනවා. දැරියට, ඇගේ ...

"අවසානයේ, ඔබ වටහාගත යුත්තේ දැරියගේ හිතේ දැවෙන පණිවුඩයේ අන්තර්ගතයයි..." තමා විශ්වාස කරන දේශපාලන පක්ෂයේ සියලු අකටයුතු සාධාරණීකරණය කරන නූගතුන් මෙන්ම උගතුන්ද දුටිමි. සමහර උගතුන්, ලාබාල දැරියක් වන භාග්‍යා අබේරත්නව බොරුකාරියක් ලෙස හංවඩු ගසමින්, ඇය පසුපසින් පන්න පන්නා දිනපතා කරමින් සිටින පහරගැසීම් දකිමින් සිටින්නෙමි. කෝවිඩ් එන්නත නොමිළේ ලබාදීම මගින් වනාන්තර කැපීම නිදොස් කිරීමට තැත්කරනු දුටිමි.  අවසානයේ ඔබ වටහාගත යුතුවන්නේ, දැරියගේ හිතේ දැවෙන පණිවුඩයේ අන්තර්ගතයයි.  එනම්, "අප රටේ වනාන්තර කැපෙමින් පවතින බවයි".  අපගේ හුස්ම අපට නැතිවන වගයි 😢. සංජි වීරසිංහ.

පබ්ලික් ගෘප් එකක විදුලි රිය ගැන උපදෙස් ගන්න අහද්දි හැම කෙනෙක්ම මගේ නම සඳහන් කිරීම තරම් සතුටක් තවත් කොයින්ද? මේ අද කමෙන්ට් කීපයක්, මෙතන නම් ඇති නැති ඔක්කෝටම මගේ ස්තුතිය 🙏🙏🙏 වැදගත්ම දේ මේ විශ්වාසය පවත්වාගැනීම, පැති කිහිපයකින්ම, මම ඒ වෙනුවෙන් කැපවෙලා. ඒ මගේ සේවාවන් රටේ ආර්ථිකයට, සමාජයට හා පරිසරයට දායකත්වයක් දීමේ සතුටත් සමග.

මගේ වෘත්තිය ගැන අතිශයින් සතුටු හිතුන දිනක්, අති පූජ්‍ය ගල්කන්දේ ධම්මානන්ද හිමිපාණන්ට සේවය සැලසීමට ලැබුණු 🙏🙏🙏 උන්වහන්සේ සමග ප්‍රවාහනය, පුනර්ජනනීය බලශක්තිය සහ පරිසරය ගැන කෙරුණු කෙටි කතා බහේදී උන්වහන්සේ මගේ අදහස් අගය කරන බව අසන්නට ලැබීම විශාල ආඩම්බරයක්!