Thinking Aloud

මගේ මව් කුඩා පොත් කිහිපයක් ලිව්වා. මට වඩාත්ම දැනුනෙ පියා වකුගඩු අකර්මණ්‍ය ව අවසන් දවස් ගත කරද්දී එයාගේ අවමගුල් දවසේ ධර්ම දානයක් විදිහට බෙදල දෙන්න අම්මා ලියපු "මරණයට සාදර වන්න" පොත. ලඟදි එයාගේම ජීවිත කතාව ලියන්න ගත්තා. පෙරේද ඇහුවහම ඉවර ද කියලා අනේ මට කම්මැලියි, මහන්සියි බං කිව්ව. ඒ කොහොම උනත් විවාහයෙන් පස්සේ පරිච්ඡේදවල එතරම් රසවත් බවක් නෑ, ලියල වැඩකුත් නෑ කිව්වා. දැන් 84 යි, අම්මා එයා ගැනම ලියපු දෙයක් මේ. "මම බොහෝ ඇසූපිරූ තැන් ඇත්තියක නොවෙමි. කිසිම ලෙසකින් ලේඛිකාවක ද නො වෙමි. එහෙත් කියවන්නට ප්‍රිය කරමි. සිරුරේ දිරාපත් බව විසින් එය ද කෙමෙන් කෙමෙන් මවිසින් දුරු කරනු ලබයි. යමක් අසා දැනගන්නට ද එතරම් පහසු නැත. ඒ මගේ දෙසවන් මට වසඟ නැති නිසාය. දහසක් දුබලතා මැද වුවද ළබැඳියන් ගේ හිතෛෂී බව ගැන ලිවීමෙන් මා ලබන සුවය අපමණය" අම්මා ලියපු දේවල් ටික ටික ඩිජිටල්කරණය කළ යුතුයි. කාලය තමයි ප්‍රශ්නේ, සිංහලෙන් අකුරු කරද්දි ඉංග්‍රීසියට වැඩිය ගොඩක් වෙලා යන නිසා, මගේ සුපුරුදු වොයිස් ටයිප් කලත්. මේ අද පොසොන් දවස වෙනුවෙන් ගනේගම සරණංකර හාමුදුරුවන්ගෙ බුදුහාමුදුරුවෝ පොත ආශ්‍රයෙන් අම්මා මුද්‍ර...

  වසරකට රටේ ඉන්ධන ආනයන වියදම රුපියල් බිලියන දාහයි. ඉන් වැඩි හරිය ප්‍රවාහනයට.  ඉන්ධන නිසාම බංකොලොත් වීම නවත්තන්න වහාම ඩොලර් බිලියනයක් ඕනෙලු. රටට ණයක් වත් අඩු පොලියට දෙන්න කෙනෙක් නෑලු.  අද රටේ මිනිස්සුත් උකස් පෝලිම් වල.  එහෙම තියෙද්දි අපේ රටේ තදබදය අඩු කරන්න හදන්නේ කාර් පාක් හදල.  වෙන රටවල නං කළේ නගරයට ඇතුල් වෙන වාහන ප්‍රමාණය අඩු කිරීම. පොදු ප්‍රවාහනය සහ ක්ෂුද්‍ර ප්‍රවාහනය දියුණු කිරීම පුනර්ජනනීය බලශක්ති දේශීයව නිෂ්පාදනය.  ඒව කොහොම වෙතත් අපිට අඩුම ගානේ ජාතික ප්‍රවාහන ප්‍රතිපත්තියක් හෝ බලශක්ති ප්‍රතිපත්තියක් වත් නැහැ. නගරය තුළට හදන උස් මාර්ග car park ආදිය කාගේ ආයෝජන හෝ ව්‍යාපාර වුණත් ලෝකෙ යටිතල පහසුකම් සියල්ල ඩිජිටල් වේගන යන විදියට මේව අනිවාර්ය සුදු අලි වෙනව! Others are building Digital infrastructure but we are still going for physical infrastructure 😁🔫 හැමදාම වගේ තාමත් අපි කරන්නේ පය බරවායට පිටිකර බෙහෙත් බැඳීම. www.mobility.lk/transport-economy/ #NationalTransportPolicy #micromobility #carpark #mobilityalliance #renewableenergy

ජාලගත මත්පැන් අලෙවිය වැළැක්වූ මොකෙක් හෝ වේ නම් ඌ කළේ කළු කඩය, නීතිවිරෝධී වෙළඳාම, විෂ මත්පැන් ප්‍රවර්ධනය පමණි! බොන එකා දෙදහෙ බෝතලේ 6000 ට ගත්තහම ඒ පවුලටම තමයි ට්‍රිපල් එකෙන් කෙලවෙන්නෙත්! බහුතරයට තම අවශ්‍යතා තේරුං අරං හරි තීරණ ගැනීමට තරං මොළයක් තිබුණ නම් මේ රට මේ කාලකන්නි තත්ත්වයේ තියෙන්නේ නැති බව ඊනියා උගතුන් තේරුම් ගත යුතුය!

හරියටම මීට අවුරුද්දකට ඉස්සෙල්ලා රජය තීරණය කළා #LRT ව්‍යාපෘතිය නවත්තල දාන්න. ඊයෙ ඒක ආපහු කරලියට, කළමනාකරණ ගාස්තු විදිහට බිලියන 5.8 ජපන් සමාගමකට ගෙවන්න කියලා demand කරල තියෙනව, නමුත් අපි ඒවා එකවුන්ට් කරල නැහැ කියල. මේකත් ඛේදවාචකයක්! ඕනෑම එකඟතාවක තියෙනවා force majeure කියලා එකක් එනම් පෙර නොදැකපු එමෙන්ම පුරෝකතනය නොකරපු සිදුවීමක් මත ව්‍යාපාර, ව්‍යාපෘති අත්හිටුවීමේදී වන්දි නොගෙවීමට. LRT අවලංගු කිරීම් කරද්දි මුළු ලෝකෙම Covid වසංගතයට මුහුණපාලා, #masstransit එනමි මහා පරිමාණ ප්‍රවාහන ක්‍රම තවදුරටත් ලෝකයේ අනාගතයට, මෙගා නගර නොවෙන තැන් වලට අනවශ්‍ය දෙයක් බව පැහැදිලි වෙලා. මේ කරුණු අනුව රජයට අදාල සමාගම සමඟ සාකච්ඡා කරල මේ force majeure condition එක මත කිසිදු වන්දියක් නැතුව මෙය අවලංගු කර ගන්න අවස්ථාව තිබුණා. අපේ සැහැල්ලු දුම්රිය ව්‍යාපෘතිය කොහොමත් සුදු අලියෙක් වෙන බව කලින්ම කිව්වා. ඊලඟට ආපු වසංගතය සංචරණ සීමා කිරීම, ව්‍යාපාර සඳහා කරන ගමනාගමන වෙනස් වීම් සදාකාලික වෙන බව ලෝකෙම කිව්ව. කමෙන්ට් වල ඇති අවලංගු කිරීම ගැන පැහැදිලි කිරීම් . අවලංගු කරන තීරණය හරි, නමුත් ක්‍රමය වැරදියි, බිලියන 5.8 ක් අපිට කජු ඇට කොස්...

වාහන ඉල්ලන නූගත් දේශපාලකයෝ පැත්තකින් තියමු. ලැජ්ජාවක් ඇත්නම් නාලක ගොඩහේවා වැනි උගත් ඇමතිලා සටන් කළ යුත්තේ SUV වලට නෙමෙයි, අපි ඔක්කොටම සැපපහසුව යා හැකි කාර්යක්ශම සහ ඵලදායි පොදු ප්‍රවාහනයට. මේ වෙන රටවලට ගියාම මම දැකපු දේවල්, ගත්ත පින්තූර, ලංකාව ගැන දකින හීන.... නමුත් අපේ දේශපාලකයන්, නිලධාරීන් දකින්නේ සුඛෝපභෝගී කාර්, ජීප් විතරයි. https://www.facebook.com/photo?fbid=10225925159976960&set=pcb.10225925163257042 අපි අවම වශයෙන් ජාතික ප්‍රවාහන ප්‍රතිපත්තියක් වත් නැති රටක් 🤬 #NationalTransportPolicy #PublicTransport

දෙන්නගෙ පලමු හමුවීම වුණේ ගිය සතියේ! මේ කතාව ලෝක නායකයෝ හුවමාරු කරගත්තු තෑගි වලට හේතු විය හැකි කරුණු ගැන මගේ දැක්ම. Mr. #Biden ගෙ තෑග්ග ඇමරිකාවේ අතින් හදපු පාපැදියක්, එය බොරිස් මහත්මයා තමන්ගේ රටේ බලශක්තිය, ප්‍රවාහනය සහ පරිසරය වෙනුවෙන් කරන මෙහෙය සංකේතවත් කරනවා. Mr. #Boris දෙන්නෙ 19 සියවසේ වහල් ප්‍රතිපත්ති වලට එරෙහිව සටන් කළ සමාජ ක්‍රියාකාරිකයෙකු ගේ පිළිරුවක ඡායාරූපයක්. එය ඇමරිකානු ජනතාවගේ සාධාරණ සමාජයක ජීවත්වීමේ අයිතිය සඳහා බයිඩන් මහත්මයාගේ ප්‍රතිපත්ති සංකේතවත් කරනව. #Policies #MobilityAlliance

ඉන්ධන ආනයනයට රුපියල් බිලියන දාහක් රට වසරකට වියදම් කරනවා කියල පී බී ජයසුන්දර මහත්මයා මාස ගානකට ඉස්සෙල්ලා කිව්වා (link in comments). ඒවා දැන දැනම අනවශ්‍ය වියදම්, වාහන වගේ දේවල් ඇණවුම් කළා. ඒ මදිවට ඇමති කෙනෙක් කියනවා GSP+ ඉවත් කිරීමත් ලොකු ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයිලු. ප්‍රවාහනයට 60% ඉන්ධන වැය වෙනවා නම් ඉස්සෙල්ලම කළ යුතු ඉන්ධන වැයවෙන වාහන ප්‍රමාණය අඩු කිරීම.  ඒක පිටට තවත් විදුලි රථ වුනත් දාපුවම වෙන්නේ තදබදය තවත් වැඩි වෙලා ඉන්ධන පරිභෝජනය තවත් වැඩිවීම. ඒ වගේම වාහන පාරෙන් ඉවත් කරන්න පාපැදි සහ පොදු ප්‍රවාහනයට මුල් තැන දෙනවා කිව්ව. ඒවා දවස ගානෙම යන්නේ වලපල්ලට. සැලසුම් පවා හදල දුන්න දවසකට කොළඹට ඇතුල්වෙන පෞද්ගලික වාහන ලක්ෂ 8 අඩු කර ගන්න ක්‍රම ගැන. නමුත් අපි තවදුරටත් හදන්න යන්නේ නගරය තුළ car park හයිවේ වගේ වාහන ම ප්‍රවර්ධනය වෙන දේවල්. වසංගතයෙන් පස්සේ වෙනස් නොවෙන නව සංචරණ ක්‍රමවේද Micromobility වගේ දේට මුළු ලෝකෙම අනුගත උනත් අපි තවමත් digital infrastructure සංවර්ධනය වත් පයිසෙකට ගණන් නොගෙන කරන්නේ රාජ්‍ය ගොඩනැගිලි, නාගරික මහාමාර්ග, ගුවන් පාලම් කාර් පාක් වගේ දේවල් හැදීම.  ඊටත් එහා ප්‍රශ්නයක් පුනර්ජනනී...

මෝටර් රථ තාක්ෂණය පිළිබඳ උසස් අධ්‍යාපනය සහ අනාගතේ ගැන අදාල ගෲප් එකක අහපු ප්‍රශ්නයකට මම දාපු කමෙන්ට් එකක් මේ. මේ පිළිබඳ උසස් අධ්‍යාපනයට උනන්දු තරුණයින්ට ප්‍රයෝජනයක් වෙයි. පළමුවෙන්ම විදුලි වාහන කියන්නේ automobile වල කොටසක් නෙමෙයි. දෙකටම පොදු අංග තියෙනවා body control systems, CAN management systems වගේ නමුත් වෙනස්, basics වුනත්. ඉන්ධන රථ මෙතැනින් එහාට දියුණු වෙන්නේ නැහැ, දියුණු කරන්න බැහැ, Euro 7 ප්‍රතිපත්ති අනුව. ඉන්ධන හෝ hybrid රථ වලින් ගත හැකි කාර්යක්ෂමතාවයේ උපරිම තත්ත්වයට දැන් ඇවිල්ල තියෙන්නේ. ඒ නිසාම තමයි සමහර රටවල් දැනටම ඒවා තහනම් කරලා තියෙන්නේ. විදුලි රතත් අවුරුදු සිය ගානක් කලින් ආවත් ඒක ඉස්සරහට නොගියෙ වෙනත් හේතු මත. විශේෂයෙන් ආර්ථික හේතු සහ Oil Cartel එක. නමුත් lithium-ion battery වල දියුණුව මත සහ පාරිසරික හේතු මත ගිය අවුරුදු 10 තුළ ඇතිවුණු දියුණුව හිතාගත නොහැකියි. එතනිනුත් ඉවර නෑ, lithium පවා අමතක කරලා වෙනත් base material හැදෙයි, hydrogen වගේ තාක්ෂණත් ඉදිරියට එයි. ඉන්ධන වාහන නැති වෙන්නේ නැහැ මීළඟ දශක දෙක තුළ, නමුත් උපාධි මට්ටමේ පාඨමාලාවක් කරලා ඒ ගැන දැනුමෙන් වැඩක් නැති වෙයි. කාර්ම...

ඔබ දන්නවාද ප්‍රෙස්ටීජ් මෝටර් රථවාහන සමාගම මගින් ආනයනය කළ BMW i3 රථවල  හා අනෙකුත් මෝටර් රථ ප්‍රදර්ශනාගාරවල අලෙවියට තිබූ BMW i3 රථවල වෙනස හා මිළ පරතරයට ප්‍රධාන හේතුව...? BMW i3 වර්ග 2කි. 1. සම්පූර්ණ Electric i3. (170hp) 2. Electric සමග 647cc ධාරිතාවයකින් යුතු          Range Extenderයක් සහිත i3      (170hp plus 38hp) ශ්‍රී ලංකාවට අළුත්ම BMW වාහන ආනයනය කළහැකි  බලයලත් ඒජන්තවරයා වන ප්‍රෙස්ටීජ් සමාගම ආනයනය කරන ලද්දේ 647cc Range Extenderය සහිත i3 රථයි.  Range Extenderය Generaterයකට සමානයි. Range Extenderය සහිත i3 රථයකට වැඩි CIF අගයක් ගෙවිය යුතුවන අතර, ලංකා ආණ්ඩුවටද ඉහළ තීරුබදු ප්‍රතිශතයක් ගෙවිය යුතුයි.  2015, 2016 කාලවකවානුවේදී පිටත කාර් සේල්වල i3 රථවල මිළ දළ වශයෙන් රුපියල් මිලියන 7ක් පමණ වූ අතර, ප්‍රෙස්ටීජ් සමාගම ආනයනය කරන ලද i3 (R.E. 647cc) රථයේ එදවස මිළ මිලියන 11ක් පමණ විය. * සම්පූර්ණ Electric බලය සමගින් දළවශයෙන් කි.මී. 100-110ත් අතර දුරක් ධාවනය කළ හැකිවූ අතර,  *647cc සහිත i3 රථයේ පෙට්‍රල් ගබඩා කළහැකි පරිමාව වූයේ ලීටර 10කි....

නැවේ තෙල් වලට අමතරව ප්‍රසිද්ධ වෙලා තියෙන බඩු ලැයිස්තුව (manifesto) දැක්කම බය හිතෙනවා. අනතුර ගැන නියෝජිතයන්ට එවපු මුල් ඊමේල් පණිවුඩයත් මැකිලලු.  ප්ලාස්ටික් පමණක් නෙමෙයි බැර ලෝහ වර්ග, තවත් රසායන ද්‍රව්‍ය වගේම lubricating oil පවා කන්ටේනර් වල තිබුණු බව ලැයිස්තුවේ තියෙනවා. මේවා ගිනිගෙන විනාශ වුණාද නැද්ද කියලා ප්‍රසිද්ධ වෙලා නෑ. මේවා එකවර වතුරේ දිය වෙන්නෙත් නෑ.  ප්ලාස්ටික් ඇට වුනත් කන්ටේනර ඇතුලේ නොකැඩී තියෙනවනම් ගොඩට ගන්න පුළුවන් වෙයි. ලිතියම් හෝ වෙනත් බැර ලෝහ ඇත්නම් සාර්ථකව ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කළ හැකියි ගොඩට ගෙන ආවොත්. රස පරීක්ෂක ගියානම් දැන් පරික්ෂා කරලා වාර්තාවක් දීමට බල කල යුතුයි. ඇතැම් විද්වතුන් කියනවා ලොකු පරිසර හානියක් නෑලු. තවත් විද්වතුන් පිරිසක් කියනවා විශාල පරිසර හානියක් තියෙනවලු. රජය දැන් මේ පිළිබඳ පැහැදිලි ප්‍රකාශ කළ යුතු බවයි මට හිතෙන්නේ. පරිපූර්ණ විද්‍යාත්මක වාර්තාවක් දෙන්න රාජ්‍ය ආයතන වලට පහසුකම් නැත්නම් අන්තර්ජාතික සංවිධානයක් ඒ සඳහා යෙදවිය යුතුයි.  හානිය තක්සේරු කිරීම මෙන්ම ප්‍රතිස්ථාපනය කිරීම සඳහා වෙන සම්පූර්ණ වියදම විද්‍යාත්මකව තක්සේරු කර රජය අදාල ආයතන වලට ඉදිරිප...

මේ Nissan Leaf විදුලි රථයක් අද ගිය විදිය. නමුත් වාහනයක් ටෙස්ට් කරන්න වතුරට දාන එකයි මේ වගේ යන එකයි දෙකක්.  නිසාන් ලීෆ් වලට පෙට්‍රල් ඩීසල් ඒව යන්න බැරි ගැඹුරකට වතුරෙ යන්න පුළුවන්. බර වැඩි වීම තවත් වාසියක්, පාවීමේ හැකියාව අවම කරනවා. නමුත් ජීවිතේ ගලෝගන්න යන ගමනකදි මිසක් මේ වගේ තත්ත්වයකට හදපුවා නෙමෙයි කාර්. ඇක්සල් වල හබ් වල , රැක් වල ඉඳලා හැම කෑල්ලක් ඇතුලටම වතුර යනවා කැරකෙද්දි. ඇතුලෙ තියන grease ඔක්කොම ක්ෂය වෙනවා. තව දෙයක්, ට්‍රැක්ෂන් බැටරිය අලුත්වැඩියාවකට හරි ගලවපු එකක්නං ඇතුලට වතුර යන්න පවා ඉඩ තියෙනවා. මොකද ලංකාවෙ සීල් එක ප්‍රෙෂර් ටෙස්ට් කරන් නැති නිසා. යට ප්ලාස්ටික් කවර පවා ගැල වෙන්න ඇඹරෙන්න පුළුවන් සුළු වේගෙකින් ගියත්. වතුරෙ යන්න වෙනවාම නම් අවම වශයෙන් ටයර් හුලං හොදටම අඩු කරල යන්න. ඇතුලට වතුර නොගිය කියලා නෑ පාරෙන් පාවෙලා පාරෙන් අහක් වෙන්න යන්නේ තප්පරයයි. වතුරේ එකතැන තිබුනට ප්‍රශ්නයක් නෑ, බැහැලා ගියහම ගන්න. කිසි හානියක් වෙන එකක් නෑ. නමුත් ධාවනය කරන්න වුනොත් වහාම Severe use Inspection එකක් කරන්න. මේ ටික ඉන්ධන වාහන වලටත් පොදුයි.